Haberler

• MachineToolExpress Dergisi'nin 56. sayısı yayınlandı... devam

• MachineToolExpress Dergisi'nin 55. sayısı yayınlandı... devam

• MachineToolExpress Dergisi'nin 54. sayısı yayınlandı... devam

• MachineToolExpress Dergisi'nin 53. sayısı yayınlandı... devam

• Tezmaksan Open House, Eşsiz Yeniliklerle Donatılmış Tezgahlarını Türk Sanayicisi İle Buluşturdu...devam

Röportaj

1-      Problama teknikleri ile ilgili kısaca bilgi verebilir misiniz

Temasla tetiklemeli ilk prob 1973 yılında aynı zamanda Renishaw’un kurucusu olan Sir. David McMurtry tarafından icad edilmiştir. O günden bu yana yüzlerce farklı tipi üretilen problar aslında bir parça yüzeyine dokunduğunda tetiklenen çok hassas sviçlerdir. Temasla tetiklemeli probların ilk alanı 3 boyutlu koordinat ölçme tezgahlarıdır. İcadından çok kısa bir süre sonra üretimde yaşanılan kısıtlar ve ihtiyaç neticesinde bu prob sistemleri CNC takım tezgahlarında da kullanılmaya başlanmışıtır.

CNC takım tezgahları hemen hemen tüm fonksiyonlarını tam otomatik olarak gerçekleştirebilen makinalardır. Ancak işe başlayabilmeniz için kullanılan kesici takımların çap ve boy bilgisi ve ayrıca tabla üzerine sabiplenmiş parçaların konum bilgisine ihtiyaç duyar. Kısacası CNC tezgahlarda talaş kaldırmak için gerekli her şey tam otomatiktir. Ancak tezgah bu yüksek otomasyona rağmen ne takımı ne de parçayı manuel olarak tanıtılmaz ise bilemez. İşte bu ihtiyaç neticesinde ilk CNC prob sistemleri Renishaw tarafından kendi üretiminde kullanılmaya başlamış, çok kısa süre sonra tüm tezgah üreticilerinin tavsiye ettiği hayati opsiyonlar olarak kataloglardaki yerini bulmuştur.

2-      Takım tezgahlarında problama hakkında bizi bilgilendirebilir misiniz

CNC takım tezgahlarında 2 tip prob sistemi bulunmaktadır. Birincisi tezgaha bağladığımız takımları ölçen takım ölçme probları, diğeri ise işlenen parçayı ölçebilen parça ölçüm probu. Takım ölçme probu ile öncelikle takım magazinine takılı takımların çap ve boy değerleri ölçülür. Operasyon esnasında ise hem takım aşınma kontrolü hem de takım kırılması takım tekrar ölçülerek kontrol edilebilir. Parça ölçme prob sistemleri ise tezgah tablasına bağlı parça veya parçaların bir veya birden çok parça sıfırının tezgaha tanıtılması ve de işleme esnasında parçanın ölçü kontrolünün yapılması için kullanılır.

Takım ölçe probları tasarımına göre 2 tiptedir. İlk tip temasla tetiklemeli prob ile ölçüm yapan temaslı takım ölçme probları (TS20, TS27R, RP2, LP2 vs…) ve de diğeri ise lazer ışını/dedektör teknolojisi vasıtasıyla ölçüm yapan temassız takım ölçme problarıdır (NC3, NC4, NC4S,TRS2 ). Parça ölçme probları ise kablosuz şekilde haberleşirler ve haberleşme tipine göre ikiye ayrılırlar. Kızılötesi iletişim metodunu kullanan optik iletilimli parça ölçüm probları (OMP40, OMP400, OMP60, OMP600) ve de radyo frekansı ile haberleşen radyo iletişimli parça ölçüm probları (RMP40, RMP400,RMP60, RMP600).

3-     TS27R takım ölçme prob sistemlerinden kısaca bahseder misiniz ?

CNC makinalarda takımlar eğer prob opsiyonu alınmamış ise manuel olarak ölçülüp takım ofset sayfasındaki ilgili satıra girilerek tezgaha tanıtılır. Burada hatalı ölçüm ya da hatalı bilgi girilmesi çok büyük bir olasılıktır ve de yanlış parça üretimi veya takıma ve tezgaha hasar verilmesinin en büyük sebeplerinden birisi olarak karşımıza çıkmaktadır. TS27R takım ölçme probunun kullanılması durumunda ise operatör takımları magazine yerleştirdikten sonra, takımlar tam otomatik olarak prob tarafından ölçülerek tezgahın ilgili takım ofset değerleri güncellenir. TS27R içindeki kinematik tetiklemeli prob sistemi 1 mikrometre tekrarlayabilirlikle en az 2 milyon kez ölçme yapabilir. Dolayısıyla TS27R kullanıldığında her ölçümde takımlar tezgaha hatasız tanıtılır. Ayrıca takımlar kullanım esnasında aşınmaya ve de kırılma riskine maruz kalır. Eğer takım aşınmış ise tolerans dışına çıkılabilir. Fazla aşınmış takım daha az bilebilecek veya takımı olası kullanım ömründen çok daha kısa bir sürede kırılacaktır. Belli aralıklarla aşınma kontrolü yaparak çok hassas bir şekilde takım ömür kontrolü yapılabilir. Buna ilaveten TS27R ölçmeden çok daha hızlı bir şekilde kırık takım kontrolü yapar. Bu sayede takım kırılması neticesinde oluşacak hatalı parça ve de aynı noktada çalışan takip eden takımın kırılmasının önüne geçilmiş olur.

4-     Takım tezgahlarında parça ölçme prob sistemlerinden kısaca bahseder misiniz ? Özellikleri ve faydalarından bahseder misiniz

Parça ölçme probları üretim yeteneğine bağlı olarak “sıfır hatalı” üretim yapmak mümkündür. CNC tezgah prob sistemleri kullanımı her türlü üretim şartında parçanın istenilen toleranslarda üretilip üretilmediğini kontrol edebildiği için hayati önem taşır. Türkiye’de genel kanı “hassas parça üretimi için prob gerekir”  şeklindedir. Oysa ki prob kullanımı ile tezgah kontrol yeteneği kazanacak, prob bir nevi tezgahın elleri/gözleri gibi parçayı kontrol edip doğru mu değil mi ayırt edebilecektir. Burada amaç planlanan sürede doğru paça üretmektir. Probun daha efektif kullanıldığı uygulama diye bir ayırım yapmak ise doğru olmaz. Örneğin bir kalıpçı müşterimiz daha kaba işlerini gece boyunca işletmede kimse olmaksızın işleyip, probla kontrol ederek ilerleyerek sabaha hazır ediyor, bir başka müşterimiz ise buna kontrast çok yüksek hassasiyetli parçasının yüzeyinden noktalar alıp kontrol ederek çok düşük pasolarla, çok kontrollü bir şekilde işini tamamlıyor. Her iki kontrast örneğin ortak özelliği de prob olmadan bu şekilde iş yapmaları mümkün olmazdı.

Dolayısıyla hem parça hem de takım ölçe prob sistemleri için kullanıcı bu opsiyonlarını kullanmaya başladığında kısa sürede yatırımını kazanmakta ve de rakiplerinin bir adım önüne geçebilmektedir.

5-     Yazılımı konusunda bilgi verebilir misiniz?

Problar cnc tezgah kontrol ünitesine tam entegre çalışmaktadırlar. Problar Renishaw’un hazırlamış olduğu makro programlarla kontrol edilebilmektedir. Makro programlama temelde özel yazılmış paket programcıklardır. Kullanıcı bu programları kullanmak için ortalama bir tam gün süren bir eğitim almak durumundadır. Bu eğitimde prob için gerekli makro programların kullanımı ve de koşullu işleme öğretilmektedir. Koşullu işleme probun verdiği ölçüye göre bir sonraki hareketin ne olacağının belirlenmesidir. Örneğin parça ölçme probu son paso atılmadan önce parça yüzeyini ölçer ve bir sonraki son paso işinin paso miktarının belirler ve son paso çevriminde bu değer değişken olarak girildiğinden prob ne ölçerse o kadar talaşa girilir. Eğer paso miktarı tek seferde girilmeyecek kadar yüksek ise son paso 2’ye bölünür. Bir başka örnek; takım ölçme probu kalıpta son pasoda kullanılan takımı belirli aralıklarla kontrol eder. Takım aşınması durumunda (veya kırılması) magazinde hazır bekleyen yedek takımı çağırır, son ofset değerlerine göre ayarlar ve tekrar kalınan son doğru kontrolden itibaren tekrar talaşa gönderir.

Makro programlara ilaveten tezgahtan bağımsız olarak bir bilgisayara yükleyerek kullanılan Prob yolları atabileceğiniz bir CAM yazılımımız (Productivity+ AEP) ve de CNC takım tezgahınızı bir üç boyutlu ölçme tezgahına çevirebileceğiniz bir metroloji yazılımımız (Renishaw OMV-On Machine Verification) bulunmakta. Böylelikle elle birkaç satırda yazabileceğiniz en basit prob kodlarından karmaşık ölçümleri yapabileceğiniz ileri düzey metroloji yazılımlarına kadar hayal edebileceğiniz tüm boyutsal kontrol işlemlerini Renishaw ürünleri ile gerçekleştirmek mümkün.

6-     En uygun prob nasıl seçilir?

Kullanıcılar prob seçimi konusunda en doğru cevabı Renishaw Türkiye veya Tezmaksan Teknik Servis’in uzman kadrosuna danışarak tespit edebilir. Bize aşağıdaki iletilim bilgilerimizden ulaşabilirsiniz:

T: 02163809240

E: turkiye@renishaw.com

W: www.renishaw.com.tr

Online alışveriş ve güncel kampanyalar ve stok bilgisinden haberdar olmak için Tezmaksan’la aşağıdaki kanallardan ulaşabilirsiniz:

T: 444 6366 (444 MEMO)

E:  (info@tezmaksanonline.com)

W: www.tezmaksanonline.com

7. Prob sonradan tezgahlara ilave edilebiliyor mu?

Evet, hem yeni alınan tezgahlar için hem de mevcut kullanılan tezgahlar için prob opsiyonunu eklemek mümkün. Ancak her iki durumda da tezgah kullanıcısının probu kullanmak için gerekli eğitimi alması hayati önem taşıyor. Biz maalesef bu değerli opsiyonların atıl durumda kaldığını defalarca tespit ettik.

Değerli üreticilerimizden ricamız lütfen tezgahlarınızı probsuz, bir nevi gözleri, elleri kolları olmadan kullanmayınız. Maalesef prob opsiyonunun kullanımı Türkiye’ye çok benzer gelişmekte olan ülkelere nazaran oldukça düşük seviyelerde. Türkiye makine kullanımı konusunda dünyada ilk onlu sıralarda iken prob kullanımında bu durum çok daha aşağılarda. Polonya, Çek cumhuriyeti gibi sanayi şartları ülkemize çok benzeyen ülkelerle karşılaştırdığımızda oldukça gerideyiz. Bu ülkelerdeki işletme maliyetleri Türkiye’nin altında kalmasına rağmen prob kullanımı çok daha yüksek seviyelerde. Bizce bunun sebebi bilinçlenme. İşte bu sebeple hem Renishaw Türkiye hem de Tezmaksan son 9 yıldır aralıksız çalışıyor ve müşterilerinin temsil ettikleri ürünleri en iyi şekilde kullanabilmesini amaçlıyor.

Teşekkür ederim   

İkinciel CNC Tezgahları